مقالات
آشنایی با انواع پنکه و کاربرد آنها
پنکه یکی از وسایل سرمایشی پرکاربرد است که از گذشتههای دور تا همین امروز، هنوز توسط کاربران بسیاری استفاده میشود. پنکههای رومیزی یا سقفی را احتمالاً به یاد دارید؛ مدلهایی که بهمرور یا جای خودشان را به دیگر وسایل سرمایشی دادند، و یا اینکه با مدلهای جدیدتری از پنکهها جایگزین شدند. امروزه همچنان از پنکه با هدف سرمایش یا تهویه محیط استفاده میشود. در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع پنکه بپردازیم؛ سپس کاربردهای هرکدام را بررسی کنیم و ببینیم برای هر محیطی باید از چه مدل پنکهای استفاده کنید.
پنکه چیست و چطور کار میکند؟
قبل از اینکه به سراغ بررسی انواع پنکه برویم، لازم است با عملکرد اصلی پنکهها و چگونگی کارکرد آنها آشنا شویم. دو بخش اصلی پنکه اغلب موتور مغناطیسی و پرههای آن است. این موتور مغناطیسی به کمک جریان الکتریسیته شروع به کار میکند و در یک جهت مشخص میچرخد. به طور معمول، این موتور دو تا سه پره فلزی یا پلاستیکی را به گردش درمیآورد. نتیجه این کار به جریان در آمدن هوای اطراف پنکه خواهد بود. درواقع پنکه هوا را در محیطهای بسته به جریان میاندازد و کار تهویه هوا را بهخوبی انجام میدهد.
- نکته: اگر سری به بازار بزنید، ممکن است با پنکههای بدون پره نیز روبرو شوید. پنکههای برجی و بدون پره، مدلهای جدیدتری از انواع پنکهها هستند که در ادامه به معرفی آنها نیز میپردازیم.
به چرخش درآوردن پرهها عملکرد اصلی پنکه است. در صنعت سرمایش از این عملکرد برای کاربردهای متعددی استفاده میشود؛ از تولید انواع سیستمهای سرمایش خانگی و صنعتی گرفته تا تولید دستگاههای هواکش که فقط کاربردشان تهویه هوای محیط است. در این مقاله البته ما با هواکشها کاری نداریم و هدفمان معرفی انواع پنکههای سرمایشی است.
از پنکهها در چه محیطهایی استفاده میشود؟
ویژگی مشترک تمامی انواع پنکه های موجود در بازار، استفاده از آنها در محیطهای بسته است. این وسیله سرمایشی هوای اطراف را به جریان در میآورد و به این شکل باعث خنکشدن و تهویه مطبوع محیط میشود. پنکهها را در درجه اول به دو دسته خانگی و صنعتی میتوان تقسیمبندی کرد.
استفاده از پنکه در محیطهای صنعتی
در محیطهای صنعتی معمولاً رطوبت هوا باید کنترل شود. به همین خاطر نمیتوان از وسایل سرمایشی متنوعی استفاده کرد. اینجاست که پای پنکههای صنعتی به بازار باز میشود. پنکههای صنعتی قدرت دمندگی بالایی دارند و وظیفه آنها تهویه هوای محیط و خنکسازی آن است. پنکههای صنعتی گاهی بهصورت پنکه سقفی و گاه به شکل هواکشهای بزرگ طراحی میشوند.
استفاده از انواع پنکه در محیطهای خانگی
در محیطهای خانگی بحث کنترل رطوبت خیلی مطرح نیست؛ اما همچنان در برخی از موارد استفاده از انواع پنکه نسبت به دیگر وسایل سرمایشی ارجحیت دارد. برای مثال استفاده از کولرهای آبی در شهرهای با رطوبت بالا اصلاً جوابگو نیست. در نتیجه پنکه یک گزینه مطلوب برای سرمایش خواهد بود. البته فراموش نکنید که ظرفیت سرمایشی پنکهها محدود است. در نتیجه، در شهرهای گرم و مرطوب استفاده از کولرهای گازی یا سایر سیستمهای سرمایشی ارجحیت دارد.
مثال دیگری از کاربرد پنکه استفاده از آنها در شهرهای معتدل است. اگر در شهرتان تابستانهای خیلی گرمی ندارید، بهتر است از انواع پنکه های مختلف برای سرمایش خانه کمک بگیرید؛ زیرا از نظر اقتصادی گزینههای بهصرفهتری هستند. علاوه بر این، مصرف انرژی الکتریکی در پنکهها خیلی کمتر از کولرهای آبی یا گازی است.
آشنایی با انواع پنکه ها و کاربردهای آنها
در ادامه قرار است به سراغ بررسی انواع پنکه های خانگی برویم. شرکتهای سازنده در سالهای اخیر مدلهای متنوعی از انواع پنکه های خانگی را در بازار عرضه کردهاند که میتوانید باتوجهبه نیازتان اقدام به خرید آنها کنید. اصلیترین و شناختهشدهترین انواع پنکههای خانگی به شرح زیر است:
پنکه سقفی
متداولترین نوع پنکههای خانگی، مدلهای سقفی آن است. این پنکهها قرار نیست اتاقها را بهصورت ویژهای خنک کنند و باعث کاهش دمای محیط شوند؛ اما وقتی هوا را در محیط به جریان در میآورند و آن را به سمت پایین هدایت میکنند، باعث میشوند تا بهنوعی احساس خنکی هوا در خانه ایجاد شود. به همین خاطر از پنکههای سقفی در شهرهایی با آبوهوای معتدل بهوفور استفاده میشود.
نکته جالب این است که از برخی مدلهای پنکه سقفی برای گرمایش خانه نیز میتوانید کمک بگیرید. این مدلها قابلیت چرخش معکوس را دارند. در نتیجه اگر این قابلیت پنکه را فعال کنید، پنکه بهجای اینکه هوا را به سمت پایین بدمد، آن را به سمت بالا میکشد و هوا را در داخل اتاق به جریان میاندازد. به این شکل جریان هوا یکدست شده و احساس گرمای یکنواختی در کل فضای اتاق احساس میشود. استفاده از پنکههای سقفی برای گرمایش محیط به صرفهجویی در مصرف سوخت و انرژی کمک میکند.
نکته دیگر در خرید پنکه سقفی، تنوع مدلهای تولیدی آن است. این پنکهها در مدلهای تزئینی نیز تولید میشوند که باتوجهبه دکوراسیون خانه میتوانید اقدام به خرید آنها کنید. پنکههای طرح چوب، پنکههای لوستر دار و مدلهای تجهیز شده به LED از جمله پنکههای تزئیناتی موجود در بازار هستند.
پنکههای سقفی دو ایراد مهم نیز دارند. ایراد اول بحث سروصدای آنهاست. به جز صدای موتور که در اغلب مدلهای جدید تا حد مطلوبی کم شده، صدای به حرکت درآوردن جریان هوا در سرعتهای بالا میتواند اذیتکننده باشد. به همین خاطر قبل از خرید پنکه سقفی بهتر است میزان صدای تولیدی آن را از فروشنده جویا شوید. ایراد بعدی پنکههای سقفی نیز دسترسی سخت به پرههای آن است. این مسئله تمیزکاری پنکه را سخت میکند.
پنکه پرتابل یا ایستاده
اگر نخواهید از پنکههای سقفی استفاده کنید، میتوانید به سراغ پنکههای ایستاده یا همان پرتابل بروید. این مدل پنکه دارای یک پایه قابل تنظیم است که به شما اجازه تنظیم ارتفاع پنکه را میدهد. نکته دیگر ویژگی پرتابل بودن آنهاست؛ بهنحویکه میتوانید آنها را از مکانی به مکان دیگر و از اتاقی به اتاق دیگر منتقل کنید. راهاندازی آسان، مجهز بودن به ریموت کنترل، امکان تنظیم دور چرخش پنکه و تنظیم ارتفاع از ویژگیهای مثبت پنکههای ایستاده هستند.
از پنکههای ایستاده میتوانید برای خنککردن فضاهای متنوعی استفاده کنید؛ از اتاقهای کوچک گرفته تا فضاهای بزرگتر مانند سالن پذیرایی. انعطافپذیری بالای این مدلها و عرضه آنها طرحها و شکلهای گوناگون باعث شده تا پنکههای پرتابل جزء مدلهای پرفروش بازار باشند. در برخی از مدلها حتی امکان جداسازی پایه پنکه و نصب آن روی دیوار خانه نیز وجود دارد. به این شکل علاوه بر یک پنکه ایستاده، میتوانید یک پنکه دیواری نیز داشته باشید.
نکته دیگر در پنکههای ایستاده بحث نظافت آنهاست. این مسئله دیگر بهسختی پنکههای سقفی نیست و بهراحتی امکانپذیر است.
اگر قصد خرید پنکه ایستاده را دارید، به پارامترهایی مثل تعداد پرهها و ابعادشان، قدرت گردش هوا، توان پنکه و مواردی ازایندست حتماً توجه کنید.
پنکه مه پاش
مدل دیگری از انواع پنکه های ایستاده که به سیستم پاشش رطوبت نیز مجهز هستند، پنکههای مه پاش نامیده میشوند. این مدلها بر اساس تبخیر آب کار میکنند و سرمایش هوا را با سرعت بیشتر و کیفیت بهتری انجام میدهند. در محیطهایی که امکان استفاده از کولرهای آبی نیست و از طرفی میخواهید دمای هوا را کنترل کنید، میتوانید از مدلهای مهپاش استفاده کنید.
پنکههای مه پاش به یک مخزن آب مجهز هستند. زمانی که پنکه شروع به کار میکند، این آب به سمت بالا پمپ میشود سپس نازلها آب را به فضای بیرون میپاشند. این مدلها بهمحض شروع به کار میتوانند دمای محیط را 3 تا 5 درجه خنکتر کنند. این در حالی است که هزینه خرید و نصب آنها کمتر از یکچهارم کولرهای آبی است.
سایر ویژگیهای این مدل شبیه پنکههای پرتابل است و تفاوت چندانی با آنها ندارد.
پنکه رومیزی
پنکههای رومیزی بیشترین شباهت را به پنکههای قدیمی دارند. این پنکهها در مدلهای متنوعی تولید میشوند و هنوز هم برای خنکسازی اتاقهای شخصی و محیطهای اداری گزینه مناسبی هستند. پنکههای رومیزی را میتوانید بهسادگی روی پیشخوان، اپن آشپزخانه، روی میز، و یا روی طبقهای از کتابخانه قرار دهید و از جریان ملایم هوای خنک لذت ببرید.
البته پنکههای رومیزی جدید نیز پیشرفتهای زیادی را تجربه کردهاند. مجهز شدن به تایمر روشن و خاموش اتومات، دارابودن ریموت کنترل و تولید در اندازههای متنوع کوچکتر از جمله ویژگیهای جدید پنکههای رومیزی است. منبع تغذیه اصلی این پنکهها نیز جریان الکتریسیته است؛ اما در برخی از مدلهای کوچکتر میتوانید بهجای استفاده از دوشاخ برق از یک کابل USB نیز برای راهاندازی پنکه کمک بگیرید. این مدلها برای محیطهای اداری و اتاقهای کار گزینه ایدئالی بهحساب میآیند.
پنکه دیواری
اگر دوست ندارید پنکهای که خریداری میکنید، بخشی از فضای خانه را درگیر کند، بهتر است از پنکههای دیواری استفاده کنید. مکانیزم و شکل طراحی پنکههای دیواری درست شبیه مدلهای پایهدار و رومیزی است. با این تفاوت که میتوانید آن را روی دیوار خانه نصب کنید. برای این کار کافی است پایه اصلی را روی دیوار پیچ کرده و پنکه را روی آن سوار نمایید. به همین سادگی.
پنکههای دیواری برای خانوادههایی که نگران سلامتی فرزندان خود هستند نیز گزینه مناسبی است. چراکه دسترسی کودک به آنها بسیار محدود است و احتمال پیشآمدن حوادث مختلف بسیار کمتر از پنکههای رومیزی یا ایستاده و پرتابل است.
پنکه برجی
اگر برای خانه خود به دنبال یک پنکه مدرنتر هستید، میتوانید از میان انواع پنکه های مختلف، به سراغ مدلهای برجی بروید. پنکههای برجی به شکل استوانهای طراحی میشوند و به پرههای عمودی مجهز هستند. پرههای این پنکه در فضای داخلی پوسته نصب شدهاند و هوا را از پایه اصلی به داخل مکیده و سپس با زاویه 90 درجه به داخل محیط میفرستند.
طراحی پنکههای برجی به شکلی باریک و کوچک انجام میشود. به این شکل میتوانید آن را در هر گوشهای از خانه قرار دهید و از قابلیت خنکسازی آن بهره ببرید. اگر دارای یک اتاق یا فروشگاه کوچک هستید، میتوانید از پنکههای برجی برای خنکسازی محیط کمک بگیرید.
پنکه بدون پره!
مدل دیگری از انواع پنکه های مدرن بازار، مدلهای بدون پره است. این پنکهها نیز بهصورت استوانهای طراحی میشوند و در بخش بالایی آنها یک فضای حلقهمانند قرار دارد. زمانی که پنکه را روشن میکنید، جریان هوا از طریق پایه پنکه به داخل کشیده شده، سپس از داخل فضای حلقهای آن به داخل محیط فرستاده میشود. درواقع پرههای این مدل در داخل محفظه داخلی نصب شده و دیده نمیشود.
اگر به دنبال یک پنکه مدرن هستید، استفاده از مدلهای بدون پره گزینه مناسبی برای شماست. همچنین برای کسانی که نگران سلامت کودکان خود یا حیوانات خانوادگی هستند نیز مدلهای بدون پره انتخاب بهتری به نظر میرسد. در میان انواع مختلف پنکه، پنکههای بدون پره قدمت کمتر و کاربردهای مدرنتری دارند.
جمعبندی؛ چرا پنکه بخریم؟ کدامیک از انواع پنکه را انتخاب کنیم؟
از پنکه میتوان بهعنوان یک سیستم سرمایشی مکمل یا مجزا استفاده کرد. پنکه اگرچه مکانیزم سرمایشی کاملی ندارد، اما با به گردش درآوردن هوای محیط میتواند فضای اتاق را خنک کند. این وسیله سرمایشی در انواع متفاوتی تولید میشود. مدلهای سقفی، ایستاده، دیواری و رومیزی مهمترین دستههای بازار را تشکیل میدهند. در کنار این دستهها مدلهای مدرن برجی و بدون پره نیز در بازار تولید میشود. هرکدام از این دستهها کاربردهای مشخص خود را دارند و در جای مناسب باید مورداستفاده قرار بگیرند. اگر قصد خرید پنکه را دارید، پیشنهاد میکنیم قبل از هر کاری مقاله «راهنمای خرید پنکه در 12 مرحله» را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر سؤالی ذهنتان را مشغول کرده، میتوانید از تیم پشتیبانی رجبی شاپ بپرسید. ما همیشه همراه شما خواهیم بود.