مقالات
آیا استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است؟
غذایی یخ‌زده را از فریزر خارج می‌کنید و آن را در مایکروویو می‌گذارید تا گرم شود. حالا یک وعده غذای گرم دارید که فقط در ۵ دقیقه با فشردن یک دکمه آماده شده است. با این حال، گاهی اوقات راحتی برخی لوازم آشپزخانه هزینه جانبی دارد. نگرانی‌های همیشگی در مورد سالم بودن دستگاه‌های مایکروویو همیشه یکی از نگرانی‌های افراد بوده است. ما در این مطلب قرار است بررسی کنیم که آیا استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است یا خیر. پس با ما همراه باشید.
مایکروویو چطور غذاها را می‌پزد؟
تشعشعات مایکروویو که غذای شما را گرم می‌کند از یک مگنترون لوله خلاء که به عنوان مگنترون حفره نیز شناخته می‌شود نشات می‌گیرد. این دستگاه کوچک خارق‌العاده با اعمال ولتاژ بالا، تشعشع تولید می‌کند و از طریق یک نقطه ورودی کوچک، امواج به داخل مایکروویو هدایت می‌شوند.
این مطلب را هم بخوانید: راهنمای خرید مایکروویو
فرهای سنتی از حرارت تشعشعی برای پختن غذا استفاده می‌کنند. با این حال، تنها فضای داخلی با انرژی ساطع شده از سطح، گرم می‌شود. از طرف دیگر، مایکروویوها با استفاده از خواص منحصر به فرد مولکول‌های آب، غذا را گرم می‌کنند.
با در نظر گرفتن این مسئله که امواج مایکروویو در فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز کار می‌کنند، این بدان معنی است که میدان الکترومغناطیسی تخلیه شده توسط این دستگاه، جهت را با نرخ ۲.۴ گیگاهرتز تغییر می‌دهد.
رطوبت موجود در غذای شما، درست مانند آب، دارای بار الکترومغناطیسی مثبت در یک سر طیف و بار منفی در انتهای دیگر آن است. همانطور که میدان تغییر می‌کند، مولکول‌های آب تا حد امکان در یک راستا با آن باقی می‌مانند که باعث اصطکاک می‌شود و گرما تولید می‌کند.
چه چیز باعث می‌شود تا غذا به طور غیر یکنواخت گرم شود؟
تشعشعاتی که امواج مایکروویو تولید می‌کنند خیلی دور نمی‌روند. بنابراین، به جای گرم کردن غذا از پایین، امواج رادیویی را مانند اجاق‌های سنتی، به غذای شما منتقل می‌کنند. این کار باعث می‌شود که کناره‌های غذا گرم شود و وسط آن سرد باقی بماند.
برای جلوگیری از این مشکل، یک سوراخ در وسط غذای خود ایجاد کنید تا یک حلقه ایجاد شود و غذای شما به صورت یکنواخت گرم شود. همچنین می‌توانید غذا را پخش کنید تا نسبت سطح به حجم بیشتری ایجاد شود. اصلا شاید بهتر باشد از مایکروویو استفاده نکنید.
چرا غذای مایکروویوی مضر است؟
در ادامه برخی از دلایل این که چرا امواج مایکروویو برای سلامتی فرد مضر است را خواهیم گفت:
- این دستگاه‌ها می توانند تشعشعات مضر را به بیرون درز دهند که به نوبه خود خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
- مایکروویوها مواد مغذی موجود در غذای شما را از بین می‌برند که خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از سوء تغذیه را افزایش می‌دهد.
- آن‌ها باعث آزاد شدن سموم ظروف پلاستیکی می‌شوند و آن را به غذا منتقل می‌شوند.
- آن‌ها خواص موجود در غذای «زنده» را می‌کشند.
بیایید هرکدام از این خطرات را باز کنیم.
۱. امواج مایکروویو می‌تواند تشعشعات را نشت و آزاد کند
برای پاسخ به سوال آیا استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است باید کمی بیشتر عمیق شویم. شاید ندانید که نشت تشعشع از امواج مایکروویو برای سلامتی شما خطرات واقعی به همراه دارد. برای درک بهتر این مفهوم، باید اصول اولیه نحوه عملکرد امواج مایکروویو همراه با تشعشع را بدانید.
تشعشع به هر نوع انرژی الکترومغناطیسی اشاره دارد. تقریبا هر چیزی که در اطراف ما قرار دارد تا تشعشع ساطع می‌کند. این شامل لامپ خانه، زمینی که روی آن راه می‌روید و نمایشگری که با آن این مطلب را می‌خوانید هم خواهد شد.
این مطلب را هم بخوانید: مزایا و معایب زودپز
طبقه‌بندی انواع مختلف تابش حول فرکانس، همراه با اندازه طول موج آن‌ها می‌چرخد. طول موج‌های بزرگی که فرکانس پایین تولید می‌کنند معمولا ایمن‌تر هستند. برای مثال، موج‌هایی که رادیو تولید می‌کند از آن‌ها هستند. در طرف، طول موج‌های کوچک با با فرکانس بالا قرار دارند که خطرناک هستند.
- تشعشع یونیزه: قدرت آن می‌تواند برای اتم‌های سازنده بدن انسان مخرب باشد.
- تشعشع غیر یونیزه: فقط اتم‌ها را در بدن شما بیدار می‌کند و آن‌ها را در فرکانس بالاتر تکان می‌دهد.
امواج مایکروویو در دسته پرتوهای غیر یونیزه قرار می‌گیرند که ممکن است به اندازه پرتوهای یونیزه قوی نباشند؛ اما باید بدانید که هنوز آنقدر قوی هستند که به بدن شما نفوذ کنند.
۲. مایکروویو می‌تواند مواد مغذی غذای شما را از بین ببرد
مایکروویو باعث کاهش مواد مغذی غذا می‌شود. در نتیجه، شادابی و سلامتی شما به خطر خواهد افتاد. البته تمام روش‌های پخت، کمی از ارزش غذایی مواد را کاهش می‌دهند. با حرارت دادن غذا، آب موجود در آن تبخیر شده و بخشی از مواد مغذی آن را به خود جذب می‌کند.
۳. استفاده از ظروف پلاستیکی باعث ترشح سموم به غذای شما می‌شود
همه می‌دانیم که ظروف پلاستیکی سمی هستند. آن‌ها مواد مضری را به غذای شما منتقل می‌کنند که مختل‌کننده هورمون‌ها هستند و روی هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون تاثیر می‌گذارند و رشد و تکامل طبیعی را مختل می‌کنند.
با اینکه ممکن است این شایعه واقعی نباشد؛ اما حقیقتی در بطن آن نهفته است. ظروف پلاستیکی از مواد شیمیایی زیادی تشکیل شده‌اند که برخی از آن‌ها به غذای شما راه پیدا می‌کنند؛ مخصوصا وقتی گرم شوند.
۴. مایکروویو تشکیل ترکیبات مضر را افزایش می‌دهد
احتمالا تا همین جای مطلب آیا استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است یا خیر شما را ترسانده است؛ اما هنوز تمام نشده است. استفاده از مایکروویو در مقایسه با سرخ کردن و سایر روش‌های پخت، تشکیل ترکیبات سمی در غذا را (به دلیل گرم شدن زیاد) افزایش می‌دهد. در مایکروویو، دمای معمول از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد که نقطه جوش آب است فراتر می‌رود.
غذاهای چرب (مانند گوشت) وقتی در مایکروویو پخته می‌شوند از این درجه حرارت فراتر می‌روند. این مسئله باعث آزاد شدن ترکیبات شیمیایی سمی به نام نیتروزامین می‌شود.
اقدامات بهداشتی و امنیتی هنگام استفاده از مایکروویو
حالا که فهمیدیم استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است می‌توانیم اقداماتی را انجام دهیم تا اثرات مضر این دستگاه برای ما کمتر شود. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. طبق دستورالعمل استفاده کنید: به طور معمول، دستورالعمل استفاده از مایکروویو را در دفترچه راهنمای آن خواهید یافت. این دفترچه توضیحاتی در مورد اقدامات امنیتی نیز دارد.
۲. فقط از ظروف قابل استفاده در مایکروویو استفاده کنید: معمولا نباید از فویل آلومینیومی یا قابلمه یا تابه فلزی استفاده کنید؛ چون امواج مایکروویو از آن‌ها منعکس می‌شوند و همین امر باعث عملکرد نادرست دستگاه یا گرم کردن ناهموار غذا می‌شود.
همچنین، نباید از ظروف پلاستیکی استفاده کنید؛ چون گرم شدن باعث ذوب شدن‌شان می‌شود. در عوض، می‌توانید از ظرف سرامیکی یا شیشه مناسب مایکروویو استفاده کنید.
۳. از آب خیلی داغ دوری کنید: حتی مایکروویوهای جدید هم خطر ایجاد سوختگی دارند. وقتی آب را در یک ظرف صاف گرم می‌کنید، ممکن است دمای آن از ۱۰۰ درجه سانتی‌گارد بیشتر شود؛ بدون اینکه واقعا بجوشد.
این مطلب را هم بخوانید: راهنمای استفاده از همزن ایستاده
۴. بازرسی: بین نشت امواج و سن مایکروویو یک رابطه خطی وجود دارد. به شما توصیه می‌کنیم که حتما مراقب لولاهای دری که آسیب دیده‌اند، درهایی که تاب دارند یا به درستی بسته نمی‌شوند، باشید. تنها با بازرسی مایکروویو خود می‌توانید این مشکلات را تشخیص دهید.
۵. با در باز از مایکروویو استفاده نکنید: گاهی اوقات، وقتی در مایکروویو باز است به کارش ادامه می‌دهد؛ اما نباید اینطور باشد. بنابراین قفل اینترلاک آن خراب شده است. وقتی این اتفاق افتاد، استفاده از دستگاه را متوقف کنید؛ چون احتمال سوختگی درجه ۳ و سطح بالایی از قرار گرفتن در معرض امواج EM وجود دارد.
۶. غذا را بلافاصله بعد از فرایند یخ‌زدایی بپزید: با یخ‌زدایی غذا در مایکروویو، متوجه می‌شوید که لبه‌های آن شروع به پختن جزئی می‌کند؛ در حالی که داخل آن یخ هنوز یخ است. در طول فرایند ذوب، دمای غذا می‌تواند به ۶۰ درجه سانتی‌گراد برسد که در نتیجه آن پاتوژن‌های غذا به سرعت رشد می‌کنند و تکثیر می‌شوند. به یاد داشته باشید که در حالی که مواد غذایی منجمد حاوی باکتری‌های مضر هستند؛ دمای پایین، آن‌ها را غیرفعال نگه می‌دارد. بنابراین، پختن غذا بلافاصله پس از آب شدن یخ آن، بیشتر باکتری‌های مضر را از بین می‌برد.
۸. پخت یکنواخت: غذا را به طور مساوی در ظرف درپوش‌دار مناسب مایکروویو بچینید و در صورت لزوم مقداری آب به آن اضافه کنید. هم‌زدنن و چرخش مناسب در طول فرایند، باعث می‌شود تا بخش‌های سرد غذا به راحتی گرم شوند. علاوه بر این، اگر می‌توانید، تکه‌های بزرگ گوشت را از استخوان جدا کنید؛ چون ممکن است استخوان‌ها از پختن خوب گوشت جلوگیری کنند.
۹. پس از پایان کار دستگاه را از برق بکشید: این مسئله کاملا واضح است؛ اما اگر دستگاه الکتریکی را پس از پایان کار از برق خارج کنید، تشعشع RF ساطع نمی‌کند.
در آخر…
آیا استفاده از مایکروویو برای سلامتی ما مضر است؟ بله. امواج مایکروویو به دلایل مختلفی برای سلامتی خطرناک هستند. بهتر است از دیگر روش‌ها برای پخت‌وپز استفاده کنید؛ مگر اینکه مجبور به استفاده از مایکروویو باشید. اگر مجبور هستید، نکاتی که در بالا گفتیم را انجام دهید و به یاد داشته باشید که وقتی از دستگاه استفاده نمی‌کنید، آن را از برق بکشید.